Het gebruik van technologie hoort bij goede zorg van nu. Medewerkers van zorgorganisaties krijgen in hun werk vroeg of laat te maken met digitale technologie. Ze moeten niet alleen werken met het elektronisch cliëntendossier (ecd), Microsoft Teams en selfserviceportals, maar ook in toenemende mate met eHealth-toepassingen, zoals beeldbellen, applicaties voor het elektronisch voorschrijven van medicatie en slimme sensoren bij dwalen en valpreventie. Digitale toepassingen zijn belangrijk voor de zorg. Ze leveren een bijdrage aan primaire zorgprocessen (efficiëntie en doelmatigheid) en verbeteren de kwaliteit van de geleverde zorg. Ze kunnen de cliënt meer regie geven, wat bijdraagt aan een verbetering van kwaliteit van leven. Daarnaast maakt technologie zorg op afstand mogelijk waardoor cliënten zeker in de toekomst minder snel naar een zorginstelling hoeven. Op deze manier levert zorgtechnologie een belangrijke bijdrage aan het opvangen van de stijgende zorgvraag. Door de coronapandemie is de urgentie van innovatie nog nooit zo duidelijk en tastbaar geweest.
Technische innovatie versus sociale innovatie
Je kunt de beste en nieuwste technologie in huis hebben, maar met technologie alleen ben je er lang niet. Technologie is boven alles mensenwerk1.
Met dit in gedachten, wordt vanaf januari 2020 door een regionale aanpak gewerkt aan de versterking van de inzet van zorgtechnologie binnen de vv&t-organisaties in Groningen.
In deze aanpak staan drie programmalijnen centraal:
- visie- en strategieontwikkeling, gericht op innoveren en duurzaam implementeren van zorgtechnologie voor de eigen organisatie en gezamenlijk voor alle zorgaanbieders in Groningen;
- het vergroten van de bewustwording van alle medewerkers van de rol van zorgtechnologie in hun dagelijkse werk;
- het vergroten van de digitale geletterdheid die bij zorgtechnologie een rol speelt.
Visie- en strategieontwikkeling
Na de start van het project in januari 2020 zijn theoretische en praktische kaders aangereikt waarmee bestuurders en projectleiders aan de slag kunnen om een visie en strategie op zorgtechnologie te ontwikkelen voor hun eigen organisatie.
Onder begeleiding van Buro Wisselstroom zijn projectleiders en bestuurders van zorgorganisaties via masterclasses en workshops aan de slag gegaan met onder meer de volgende thema’s:
- het belang van een goede implementatie (mens en techniek);
- het fasemodel Gerichte innovatie en duurzame implementatie;
- het maken van een innovatiekader en business case;
- het belang van projectmatig werken.
Met deze kennis kunnen organisaties aan de slag met vragen als ‘Waar loont innovatie het meest?’ en ‘Hoe onderbouwen we dit besluit en brengen we de impact ervan in kaart?’.
Het vergroten van de bewustwording van alle medewerkers van de rol van zorgtechnologie in hun dagelijkse werk
Ruim 40% van de zorgorganisaties vindt dat zij onvoldoende kennis heeft om de juiste keuzes te maken op het gebied van zorgtechnologie. Naast het tekort aan kennis en tijd, wordt een gebrek aan eigenaarschap en ambassadeurs als knelpunt genoemd. Dit geldt vooral voor het werken met slimme apparaten2. Om meer focus op zorgtechnologie te waarborgen, wordt door de regionale aanpak ingezet op het verstevigen van de rol van een ‘projectleider innovatie’. Ook kunnen ambassadeurs op de werkvloer hierin een belangrijke bijdrage leveren. Samen met afgevaardigden van regionale zorgorganisaties en onderwijsinstellingen zijn vanuit het project profielen opgesteld voor de functie Projectleider zorgtechnologie en Zorgambassadeur technologie. Op basis van deze profielen hebben de ROC Noorderpoort en de Hanzehogeschool een op maat gemaakt scholingsprogramma opgesteld. De leergangen starten in het najaar 2020. Deelnemende zorgorganisaties krijgen hiervoor een aanbod.
Het vergroten van de digitale geletterdheid die bij zorgtechnologie een rol speelt
We schreven al dat iedere medewerker in zijn/haar werk vroeg of laat te maken krijgt met digitale technologie. Echter, een deel van de zorgprofessionals kan niet goed met digitale technologie overweg. Uit onderzoek blijkt namelijk dat 20% van de medewerkers in de vv&t-zorg een ‘digitale starter’ is.
‘Een digitale starter is iemand die zich conservatief en terughoudend opstelt ten opzichte van het aanleren van nieuwe digitale vaardigheden. De digitale starter staat stil in het leerproces als het om deze vaardigheden gaat. Dit heeft als gevolg dat met de constante verbetering die hard- en software ondergaan, de digitale starter vasthoudt aan oude en minder efficiënte manieren om te werken met computers.’ (Utrechtzorg 2020).
Reden om in de regionale aanpak op zorgtechnologie ook aandacht te hebben voor het vergroten van de digitale geletterdheid onder de medewerkers. Alleen bij voldoende zelfvertrouwen zijn medewerkers toegerust om technologie op juiste wijze in te zetten. Binnen het project is een profiel voor een digicoach vastgesteld. Per zorgorganisatie kunnen enkele medewerkers een op maat gemaakte leergang ‘Aan de slag als digicoach’ bij Noorderpoort volgen. Ook hiervoor ontvangen zorgorganisaties binnenkort een aanbod.
Tot slot
Het aanreiken van kaders en leergangen alleen is onvoldoende om aan de slag te gaan met innovatie en technologie. Juist door medewerkers en cliënten die de meerwaarde van de noodzakelijke veranderingen zien, kan technologie optimaal gebruikt worden.
Dit vraagt om het werken vanuit en het voortdurend uitdragen van een visie en strategie. We zien dat hier regionaal mooie stappen in worden gezet. Laten we vooral van elkaar leren!
1 Bron: Anders werken en duurzaam implementeren, november 2018 Buro Wisselstroom
2 Technologie in de verpleeghuiszorg, maart 2019 Jester Strategy
