Hoe staat het met het Project Versterken inzet zorgtechnologie? 1

Door Femke Nijdam

Binnen het project Versterken inzet zorgtechnologie wordt door meerdere organisaties hard gewerkt aan (het realiseren van de randvoorwaarden voor) de implementatie van verschillende vormen van zorgtechnologie. Waar zijn welke organisaties mee bezig en wat levert dat op? In dit artikel een update van de activiteiten die vanuit het project gefaciliteerd zijn of een boost hebben gekregen. Dat is natuurlijk slechts een greep uit de activiteiten op het gebied van zorgtechnologie in de regio. Er gebeurt uiteraard veel meer (zie hiervoor bijvoorbeeld de website van het Noordelijk Platform Zorgtechnologie).

Pijlers binnen het project
Doelstelling van het project is dat de inzet van zorgtechnologie door cliënten en medewerkers als een vanzelfsprekend onderdeel van het zorg- en welzijnsproces wordt ervaren. Om deze doelstelling te bereiken is de afgelopen periode langs drie programmalijnen gewerkt: visie- en strategieontwikkeling, bewustwording rol zorgtechnologie in het dagelijks werk en het vergroten van de digitale geletterdheid. De activiteiten binnen de eerste programmalijn zijn afgerond. De activiteiten binnen het project zijn nu vooral gericht op het faciliteren van scholingen en het realiseren van vijf pilots. Deze pilots richten zich op zelf gekozen, relevante thema’s. Alle 17 deelnemende organisaties konden participeren in de pilotgroepen. Een tweetal organisaties heeft hiervan afgezien, de overige organisaties hebben geparticipeerd in één of twee pilotgroepen. In de meeste gevallen zijn deze organisaties ook overgegaan tot implementatie van een vorm van zorgtechnologie. Voor sommige organisaties geldt dit niet (bijvoorbeeld als gevolg van corona gerelateerde werkdruk); zij participeren echter wel actief in de pilotgroepen en implementeren mogelijk in de toekomst, als de tijd er rijp voor is.

Mijlpaal: 100 medewerkers in de regio geschoold
Samen met afgevaardigden van regionale zorgorganisaties en onderwijsinstellingen zijn er vanuit het project profielen1 opgesteld voor de functie van digicoach en technologie-ambassadeur in de zorg. Op basis van deze profielen heeft ROC Noorderpoort een op maat gemaakt scholingsprogramma gemaakt. De leergang ‘Aan de slag als digicoach’ is ondertussen acht keer aangeboden, daardoor zijn er nu meer dan 70 digicoaches opgeleid in de regio. Voor de leergang ‘Technologie-ambassadeur in de zorg’ was er tot nu toe onder deelnemende organisaties minder animo, desalniettemin zijn er meer dan 30 technologie-ambassadeurs opgeleid in de regio. Op basis van een behoeftepeiling in de regio wordt er binnenkort mogelijk nog een extra scholingsronde voor digicoach en/of technologie-ambassadeur gefaciliteerd.

Maar … met scholing alleen ben je er niet
Het aanreiken van kaders en scholingen alleen is onvoldoende om (structureel) aan de slag te gaan met innovatie en technologie. De net geïnstalleerde technologie-ambassadeurs en digicoaches zetten voorzichtig hun eerste stappen in de praktijk. Binnen verschillende organisatie vormt dit het startpunt van – soms toch wel – een zoektocht naar hoe deze nieuwe functies nu goed in te bedden binnen de organisatie. Het gaat dan bijvoorbeeld om duidelijke verwachtingen over en weer van de taken/functie, maar ook om positionering en facilitering (in tijd en ondersteuning) van de functie.

Versterken digitale vaardigheden
Medewerkers werken steeds meer met digitale technologie (bijv. elektronisch cliëntendossier, selfserviceportals) en eHealth toepassingen als beeldbellen, slimme sensoren en applicaties voor elektronisch voorschrijven van medicatie. Om daar goed gebruik van te kunnen maken zijn digitale vaardigheden onontbeerlijk. Daarnaast laat onderzoek zien dat medewerkers die groeien in hun digitale vaardigheden anders gaan kijken naar nieuwe zorgtechnologieën: ze zien het als iets dat ze kan helpen, in plaats van als iets dat ze in de weg staat2. Binnen de pilotgroep Digitale vaardigheden hebben projectleiders van zes organisaties (Dignis, De Hoven, Zorggroep Meander, Noorderzorg, ZINN en Westerholm) zich daarom gebogen over de vraag hoe organisaties aan de slag kunnen met het versterken van digitale vaardigheden, zodat (alle!) medewerkers comfortabel zijn in het werken met technologie en ICT. De uitkomsten daarvan hebben zij beschreven in een folder en een plan van aanpak. Aan bod komt bijvoorbeeld: hoe meet je digitale vaardigheden? Wat is de rol van digicoach? En hoe kun je digitale vaardigheden aan bod laten komen in het onboarding-proces? Elders op de website kun je meer lezen over de ervaringen en lessons learned van deze pilotgroep vanuit het perspectief van de deelnemende organisaties Westerholm en Noorderzorg.

Leren van implementatie van zorgtechnologieën in de regio
Binnen het project zijn naast de pilotgroep digitale vaardigheden nog vier andere pilotgroepen actief. Zij richten zich op de inzet van Smart Glasses, domotica, slim incontinentiemateriaal en valpreventie. Een overzicht van de belangrijkste activiteiten, implementerende organisaties, overige organisaties die betrokken zijn (geweest) bij de pilots en (verwachte) uitkomsten:

> Pilot: Smart Glass
Wat:Inzet van een bril met ingebouwde camera en microfoon (Smart Glass), zo kan een collega op afstand via een tablet of smartphone live meekijken vanuit het oogpunt van de brildrager
Wie implementeert:ZINN en Zorggroep Meander
Andere betrokken organisaties:Oosterlengte
Opbrengsten pilot voor de regio:Ervaringsdeskundigen in de regio en adviesdocumenten rondom inzet Smart Glass
> Pilot: Inzet domotica bij dementie
Wat:Drie domotica pilots, namelijk:
  • Inzet van een zorgrobot (robot SARA): robot kan ingezet kan worden om het welzijn van ouderen te verhogen m.b.v. activiteiten voor en met ouderen, daarbij kunnen gepersonaliseerde profielen geprogrammeerd worden
  • Inzet bedsensor (Momobedsense): een app, gekoppeld aan een bedsensor, geeft inzicht en overzicht over alle bewoners op de afdeling van het verpleeghuis zonder de kamer in te hoeven
  • AVG-project: onderzoek naar voorwaarden aanschaf nieuwe zorgtechnologie en toetsen beslisboom domotica gebruik
Wie implementeert:BCM (robot SARA), TSN en Hooge Heem (Momobedsense) en NNCZ (AVG project)
Andere betrokken organisaties:Zonnehuisgroep Noord, Zorggroep Groningen en Dignis
Opbrengsten pilot voor de regio:Ervaringsdeskundigen in de regio, protocol inkoop eHealth en een gedigitaliseerde beslisboom voor domoticagebruik binnen- en buiten de kamer
> Pilot: Slim incontinentiemateriaal
Wat:Slim incontinentiemateriaal meet met een innovatieve sensor de vochtopname, de medewerker kan op een smartphone zien in hoeverre het materiaal verzadigd is en aan vervanging toe is
Wie implementeert:TSN en BCM
Andere betrokken organisaties:-
Opbrengsten pilot voor de regio:Ervaringsdeskundigen in de regio en blauwdruk implementatieplan
> Pilot: Valpreventie
Wat:Inzet van een heupairbag (WOLK); een heupbescherming om heupfracturen te komen
Wie implementeert:De Leyhoeve, Zonnehuisgroep Noord, Zorggroep Groningen
Andere betrokken organisaties:Oosterlengte en Noorderzorg
Opbrengsten pilot voor de regio:Ervaringsdeskundigen in de regio en blauwdruk implementatieplan

En nu?
Projectleiders van bijna alle deelnemende organisaties zijn inhoudelijk betrokken (geweest) bij één of twee pilotgroepen en hebben onderling kennis en ervaringen uitgewisseld. Er is een lerend netwerk ontstaan; een mooie overkoepelende uitkomst van dit project. Sommige pilots zijn (bijna) afgerond, andere pilots zijn nog in volle gang. Naar verwachting kunnen de komende periode steeds meer opbrengsten in de regio gedeeld worden, verschillende mogelijkheden om dat te doen worden nu verkend en uitgezet. Binnenkort meer daarover!

Meer info of een vraag?
Neem contact op met Femke Nijdam (projectleider Versterken inzet zorgtechnologie): f.nijdam@zinnzorg.nl


1 Opgestelde profielen: Profiel Digicoach (.PDF) & Profiel Zorgambassadeur (.PDF)
2 Dit en meer kun je terug lezen in Eindrapport onderzoek Digitale Vaardigheden (.PDF)