Het kleine innovatieboek

Door Cees Oprins

Geplaatst op

9 februari, 2021

Het kleine innovatieboek (2019) van Kim Spinder is verrukkelijk. De ondertitel is: Hoe pak je het aan en hoe houd je de energie erin? Dat oogt veelbelovend, maar al in haar Inleiding (bladzijde 8) waarschuwt ze: het boek is geen wetenschappelijke studie, geen implementatiemodel, geen blauwdruk. Wat is het wél? Het is een gedurfd boek, want innovatie vergt andere denkwijzen over en toepassingen van hoe mensen in organisaties iets moois tot stand brengen. Het boek is vooral een maatje voor mensen die lef hebben, anders willen, ruimte zoeken, inspiratie hebben, energie willen geven en krijgen, willen leren. Maar hoe?

Niet buitengewoon, maar gewoon
De auteur daagt lezers uit om, na het lezen van haar boek, gewoon te gaan doen. Alle hoofdstukken beginnen met dat woord: gewoon! Deze benadering haalt innovatie weg uit het buitengewone, uit het bijzondere. Zij ontdoet innovatie van allerlei belastende en verzwarende lading. Innovatie is gewoon en hoort daarom bij het gewone werk. Deze kijk vormt de tegenhanger van nodeloos ingewikkelde en mistige retoriek en apart geplaatste organisatievormen.

Wat is innovatie?
Kim Spinder is wars van populaire (management)theorieën en komt, in alle eenvoud, tot de volgende omschrijving: Innovatie is iets nieuws doen om vooruit te komen. Deze definitie bevat twee wezenlijke elementen: iets nieuws drukt uit dat het bestaande niet ten volle bevredigt en dat verandering nodig is. Vooruit komen duidt op nieuwe waarde of toegevoegde waarde.  Laten we zeggen: waarde voor cliënten.

Innovatie is breed
Innovatie wordt veelal eenzijdig in verband gebracht met technologie. Maar dat is een misverstand. Innovatie beslaat het brede veld van samenwerken, wijze van leiding geven, ruimte geven aan medewerkers en verandering van werkwijzen. Innovatie draait om mensen (bladzijde 20). Kim haalt meerdere mensen aan die hierover behartigenswaardige dingen hebben gezegd. De mooiste vind ik die van archeoloog Michael Shanks. Hem parafraserend zeg ik:

Leren en experimenteren
‘Mensen willen betrokken worden bij vernieuwing en eigen inbreng hebben.’ (bladzijde 25). Dit vergt ruimte voor experimenten en ruimte voor mensen die willen leren en zich willen ontwikkelen. Het is goed mogelijk dat voor deze processen begeleiding en coaching nodig zijn, maar die mogen geen afbreuk doen aan het eigenaarschap en de autonomie.

Innovatieversnellers en tactieken
Hoofdstuk 2 heet: Gewoon versnellen en eindigt (bladzijde 51) met een beeldende samenvatting van de acht innovatieversnellers die zij heeft uitgelegd. Hoofdstuk 3 leert ons gewoon te beginnen. Eveneens een samenvatting (bladzijde 84) van de zeven tactieken die zij uit de doeken heeft gedaan. Hoofdstuk 5 betoogt dat we moeten volhouden en leidt tot zeven innovatielessen.

Denk groot, begin klein
Het grote denken in de verpleeghuisomgeving en thuiszorg huist wat mij betreft het meest in de ambitie om zorg en ondersteuning persoonsgericht te willen bieden. Alleen al deze kwaliteitsnorm vergt onnoemelijk veel flexibiliteit en invoelingsvermogen van medewerkers. Dat is een groot ding. Maar begin klein en concentreer daar je energie. Een link met het eerder op deze website besproken boek ‘Groter denken, kleiner doen’ van Herman Tjeenk Willink, kan niet achterwege blijven.

Tot slot
Wie innovatie verbijzondert en voorbehoudt aan bestuur, managers, specialisten, consultants, beleidsmedewerkers, projectgroepen en wat dies meer zij, die veronachtzaamt de essentie. Innovatie is van en voor iedereen en maakt deel uit van ieders werk. Een stimulerende en lerende omgeving die uitdaging en ruimte biedt helpt enorm. In zo’n omgeving bevinden zich mensen die zelf uitvinden en zelf leren, zelf doen. Zo komen de mooiste dingen tot stand.

Kim Spinder levert aan deze zienswijze een inspirerende bijdrage. Een prachtig boek, eenvoudig maar erg leuk geïllustreerd en prettig leesbaar. Een aanrader!