In de Leeuwarder Courant van 3 oktober 2019 staat een verhaal over Gerard Buising die schilderijen restaureert in de Bonifatiuskerk. Het zijn de twaalf staties van de kruisweg van Jezus. Hij vertelt over zijn analyse, zijn kennis en ervaring, zijn methoden en technieken en over zijn ambacht. Aan het eind van het krantenartikel lucht hij zijn hart over het gebrek aan opvolging. Onlangs heeft hij een schildersbedrijf gevraagd om een jonge, goede schilder met ambitie. Hij zegt: die ga ik opleiden als een soort gildemeester. Vergelijkbaar is het verhaal over een smid die in de 13e eeuw met meerdere leerlingen een smeedijzeren hek maakte voor in een kerk. Het hek staat er nu nog.
Deze voorbeelden illustreren de essentie van het gildeleren: de gezel leert van de meester oftewel de leerling leert van de praktijkexpert, in het werk zelf. Maar bij deze vorm van leren komt veel meer kijken. Meer dan alleen het zichtbare resultaat zoals een gerestaureerd schilderij of een smeedijzeren hekwerk doet vermoeden. De praktijk van gildeleren in de zorg sluit bij veel van die gezichtspunten aan. Bijvoorbeeld de wederkerigheid van de relatie; de praktijkexpert leert ook van de leerling. Ze zijn veelal van verschillende generaties en hebben elkaar daardoor veel te vertellen. Verder brengt de aard en kwaliteit van de relatie tussen leerling en meester veel gewicht in de schaal; elkaar vertrouwen, elkaar respecteren, elkaars leerstijlen kennen, fouten gebruiken om ervan te leren. Allemaal belangrijk.
Het besef dat leren gepaard gaat met vallen en weer opstaan doet ter zake. Evenals het kenmerk dat de docent meer te vinden is in de praktijk dan in het schoollokaal. Bekend is dat de interesse voor de theorie bij leerlingen kan worden opgewekt en groeien, doordat zij in de praktijk ervaren dat ze onkundig zijn. Als je bijvoorbeeld verschillende huidaandoeningen bij cliënten hebt gezien en over de behandeling daarvan hebt horen vertellen door een verpleegkundige en/of arts, dan groeit de behoefte om meer te weten over huidziekten. De docent en leerboeken geven uitleg.
Gildeleren is geen panklare oplossing voor alles. Integendeel. Maar gildeleren legt wel de wezenlijke betekenissen van praktijkleren bloot.
In de werkconferentie zal de veelheid van gezichtspunten worden aangegrepen voor dialoog en verdieping. Nu vast geldt de uitnodiging om eigen ervaringen mee en in te brengen.
