Leren is Altijd is één van de actielijnen in het convenant Thuis in het Verpleeghuis van de 17 zorgorganisaties en onderwijsinstellingen in Groningen dat vanaf 2018 in werking ging met financiële middelen van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg. Met de onderstaande directeuren/bestuurders gaan we in gesprek om te kijken wat deze actielijn tot nu toe heeft opgeleverd en hoe zij een eventuele voortzetting zien.
Deelnemers aan het gesprek: Herma Fridrichs (Blanckenborg), Henriette Bos (Noorderpoort), Karin van der Vries (De Hoven) en Henk Nijmeijer (Noorderzorg)
Noodzaak
We weten allemaal, trapt Karin van der Vries af, dat in de krapper wordende arbeidsmarkt de noodzaak om mensen zelf op te gaan leiden steeds groter wordt. Daarbij ontstaan andere opleidingsvormen, bijvoorbeeld met meer ruimte voor de praktijk of het flexibeler werken met modules. We vissen als zorgorganisaties allemaal in dezelfde vijver, dus we moeten creatieve oplossingen bedenken en ons richten op het werven en opleiden van andere doelgroepen dan we gewend waren.
Henk Nijmeijer vult aan: Je krijgt dit alleen van de grond als je samenwerkt. Zorgorganisaties krijgen dit niet alleen voor elkaar, maar wel wanneer we samenwerken. Dat is een belangrijk gegeven. In de toekomst zie ik steeds meer flexibilisering. En daarbij hebben we creatieve mensen nodig en dat vraagt om andersdenkenden in de organisaties.
Kritische succesfactor
Daarnaast, vervolgt Henk Nijmeijer, moeten we nog veel breder kijken dan alleen naar opleiding(svorm) en student. Opleiden en leren is gevat in een complex systeem. Natuurlijk kunnen we zorgen voor een stageplek en begeleiders om stagiaires te begeleiden, maar wanneer de infrastructuur (openbaar vervoer, huisvesting van studenten) niet ondersteunend is, gaat de opdracht niet lukken. Ik weet bijvoorbeeld dat dat er bij ons in de buurt stageplekken gezocht worden door HBO-V studenten uit Zwolle, maar onderdak en vervoer zijn echt struikelblokken. Herma Fridrichs beaamt dit. In Oost-Groningen is woonruimte niet beschikbaar, is het OV een drama en de internetvoorzieningen houden niet over. Dat zijn belangrijke voorwaarden voor studenten om bij ons te komen en opgeleid te worden. We moeten er rekening mee houden dat we met leveranciers van woonruimte en vervoer een ketensamenwerking aan moeten gaan.
Henriette Bos spreekt namens het hele onderwijsveld (de ROC’s). We hebben in de afgelopen jaren mooie dingen voor elkaar gekregen. Er wordt intensief met elkaar samengewerkt, waardoor ook kleinere organisaties mee konden doen aan de ontwikkelingen. En het heeft een grote saamhorigheid gebracht. Een paar voorbeelden: Het Groninger BBL Gilde heeft veel meer praktijkleren mogelijk gemaakt, Leren met Beelden zorgde letterlijk voor een hele andere kijk op processen en informatieoverdracht (zie ook het artikel Leren met beelden) en het ontwerp van Scratch Ouderenzorg heeft laten zien dat we met heel veel verschillende kennisgebieden samen moeten kijken naar de ouderenzorg. Dus niet alleen zorg en verpleging, maar ook ICT en techniek. Samen kom je tot nieuwe inzichten doordat studenten zichzelf steeds leren afvragen ‘hoe kan het anders?’. Karin van der Vries bevestigt dat. De wereld verandert, vraagstukken veranderen en dat betekent dat je niet met dezelfde bril kunt kijken om tot oplossingen te komen. Er zijn meerdere perspectieven nodig (cross-over) om zaken aan te pakken.
Wat is er nodig?
Samenwerken is het credo. Als zorginstellingen en onderwijsinstellingen onderling, maar ook met elkaar.
Herma vertelt dat ze zich nu steeds meer afvraagt welke soort collega’s we nodig hebben. Daarbij kijken we juist naar competenties. Voorbeeld: voor de functie van woonassistent hebben we vooral gastvrijheid nodig. Moet je die dan zoeken in de zorg of kun je met die vraag ook elders terecht?
Als we deze slag echt op een duurzame manier willen maken, vult Karin van der Vries aan, moeten we op zoek naar een nieuw soort medewerker. Maar we moeten ook onszelf opnieuw uitvinden. Dingen durven loslaten en aansluiten bij wat er zich aandient. Flexibiliteit. En daarop een programma inrichten.
Henk maakt er een mooie metafoor van: We kunnen van rupsen nog betere rupsen maken. Maar wordt het niet eens tijd om in de rups de vlinder op te zoeken?
Rol bestuurders
Ze zijn het roerend met elkaar eens: Wij vormen het hitteschild boven de organisatie, zodat de organisatie niet belast wordt met alle regels die we met elkaar bedacht hebben. De organisatie moet zich vooral bezig houden met het leveren van goede zorg. En dat doen we door onszelf en onze medewerkers in hun kracht te zetten.
We zijn op de goede weg, zeggen Henk en Herma, maar gras gaat niet harder groeien wanneer je eraan trekt. Een verandering heeft nou eenmaal tijd nodig en wij zijn enthousiast genoeg om deze tijd te nemen en de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien.
Tips:
- Vraag jezelf af: Wat zou je in je team qua competentie willen hebben?
- Creëer ontmoetingen van verschillende kennis en kennisniveaus
- Laat de enthousiaste programmagroep Leren is Altijd vallen onder de regiovisie Wonen Welzijn & Zorg voor ouderen in Groningen en ga samen met het onderwijsveld aan de slag.
- Hou de dialoog met elkaar, dan ontstaat er vertrouwen en vanuit vertrouwen kun je problemen oplossen.
