Een boek waarin dromen uitgebreid aan bod komen, heb ik meestal snel uit: de droompassages sla ik over. Meestal zijn dromen een stijlfiguur die de auteur de mogelijkheid geeft om zijn verhaal net even wat mooier te beschrijven. En voor zover traumatische ervaringen terugkomen in een nachtmerrie: ik ben nog niet vaak iemand tegengekomen die daar beter van is geworden. Voor mijzelf geldt dat dromen nog nooit zijn uitgekomen. Nee, dromen zijn aan mij niet besteed.
En toch…? Toch droom ik wel eens en laat ik mijn verbeelding spreken. Dan denk ik eraan dat ik ouder word en hoe mooi het zou zijn om fijn oud te worden in mijn eigen omgeving. Dat mensen mij weten te vinden om wie ik ben, om wat ik kan en wat ik doe.
René Diekstra wijst in zijn column in Dagblad van het Noorden van 22 mei jongstleden op de afwijzende en zelfs afkerende houding in onze cultuur tegenover ouderdom. Hij zegt dat we schijnbaar respect en vriendschap jegens de oudere benadrukken, door te zeggen: geniet van je pensioen, je hebt recht om van het leven te genieten. Maar tegelijk voegen we de oudere toe dat hij of zij blijkbaar niets beters te doen heeft. De ervaring en productiviteit van ouderen worden niet langer gevraagd en hetzelfde geldt voor hun uiterlijk. Diekstra stelt dat je in onze samenleving als oudere niet langer leuk of spannend bent om naar te kijken of om het leven mee te delen.
In dezelfde krant staat een artikel met een verwijzing naar wijlen Hans Wijnberg (1922 – 2011) die in zijn afscheidsrede als hoogleraar, in 1987, liet weten het een waardeloos systeem te vinden om iemand die nog zo vitaal en ondernemend is weg te sturen om zijn leeftijd.
Die krant van 22 mei was inspirerend want een derde artikel ging over de recent verschenen debuutroman van Jeroen Pen (1987): De meest besproken man van Nederland. Hij vindt vijftigers met vaste contracten vreselijk en pleit voor flexibele contracten, zodat ook jonge mensen voldoende zekerheid krijgen om aan kinderen en een hypotheek te beginnen.
Zo beheerst de ingevreten tegenstelling tussen jong en oud ons dagelijks leven. En dat is jammer. Hoe mooi is het immers om te dromen van een andere werkelijkheid waar leeftijd er niet toe doet:
Er is een land waar mensen willen wonen
Waar jong en oud niet concurreren
Maar elkaars bondgenoten kunnen zijn
Waar rimpels niet de eenzaamheid voorspellen
En jong-zijn niet betekent dat je steeds wordt genegeerd
Dat is het land waar mensen willen wonen*
* Vrij vertaald naar Joke Smit: Er is een land waar vrouwen willen wonen.
Wie weet is de tijdgeest rijp om dromen om te zetten in daden, ik ga ervoor!
