Thuis 1

Door Cees Oprins

Eind 2017 verscheen Thuis van de hand van de socioloog Jan Willem Duyvendak. Hij is, onder meer, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef het boek, samen met vier co-auteurs

Thuis is een woord dat goed en positief klinkt. Het staat voor een gevoel dat iedereen lijkt na te streven. Na een dag werken, kom je thuis en kun je alle sores van je afschudden. Thuis is de plaats voor je vrije tijd. Of na een vakantie, hoe leuk die ook was, is het toch weer aangenaam om thuis te komen. Wat het aangename precies is, valt moeilijker onder woorden te brengen. Heeft het (beoogde) goede gevoel te maken met de plaats van het huis? De stad, het dorp, wijk, buurt? Of gaat het je om de inrichting, de spullen waaraan je gehecht bent? Of trekken het meest de mensen die je thuis treft; je partner, gezin, de kat of de hond? Of is het juist een combinatie van al die dingen? De antwoorden zullen wel van mens tot mens verschillen.

En…er is meer.  De overheid heeft ook een mening over het thuisgevoel. Al langere tijd geldt als beleid dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, ook al ontstaat er behoefte aan zorg en ondersteuning. Onder gelding van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wordt zelfs bij jou thuis, aan de keukentafel, gesproken over gewenste voorzieningen en hoe daarvoor wordt gezorgd. Het liefst, als het aan de gemeente ligt, door inbreng van je eigen sociale omgeving: naasten, familie, buren, vrienden, mantelzorgers.

Voor wie in de zorg werkt zijn hoofdstuk 6 (Thuis Best. Over het Nederlandse ideaal van zorg) en 7 (Thuisvoelen in de langdurige zorg) de moeite waard. Het boeiende zit in het geven van betekenis aan het thuisgevoel in relatie tot aanwezige en gaandeweg verder optredende ziekten en beperkingen. De manier waarop professionele ondersteuning bijdraagt of juist afbreuk doet aan het thuisgevoel biedt stof tot nadenken.

Het lijkt raadzaam om het ideaal van thuis tegen het licht te houden en te verbinden aan, wat het kwaliteitskader omschrijft als, persoonlijke zorg en ondersteuning. De betekenis van thuis verandert gedurende een mensenleven onder invloed van wijzigende omstandigheden. Zo lang je daaraan zelf een eigen sfeer, smaak, geur en kleur kunt geven is het goed. De kunst is zo lang mogelijk te kunnen vasthouden aan je eigen keus. Mensen verschillen in tal van opzichten, zeker ook in hun beleving van thuis.