Bij het aangaan van de samenwerking in het Convenant Thuis in het verpleeghuis, in 2018, spraken partijen af actie te ondernemen om studenten te verbinden aan projecten in de ouderenzorg. Onder de vlag van Leren is altijd is deze actie uitgewerkt. Daardoor ging in maart van dit jaar een groep van 11 studenten, van allerlei pluimage, aan de slag om samen uit te vinden hoe de zorg aan kwetsbare ouderen in 2030 eruit zou kunnen zien.
Innovatie
Organisaties voelen de drang om te innoveren. In de zorg voor kwetsbare ouderen heerst hiertoe het verlangen om los te komen van de bestaande ordening en de daarin gevestigde structuren en systemen. Er is nood (zouden Vlamingen zeggen) aan vrijdenken en de neiging om open te staan voor iets geheel anders.
Waaruit bestaat onze omgang met kwetsbare ouderen? Welk gedachtegoed geeft ons richting? Welke beginselen leiden ons? Hoe denken we over samenleven en welke invloed heeft leeftijd daarop? Wat verandert (groeiende) kwetsbaarheid van mensen in onze beleving en bejegening en in ons doen en laten?
In deze (en andere) fundamentele vragen ligt de betekenis van de uitdaging. De opgedane crisiservaringen met het buiten de deur houden van het coronavirus deden er nog een schepje bovenop en versterkten wellicht de uitdaging.
Het startpunt van de uitdaging die we aan een groep van 11 studenten voorlegden: hoe zouden jullie (de samenleving) in 2030 in Groningen en Drenthe om willen gaan met kwetsbare ouderen?
Health hub Roden
De studenten kwamen, vanaf maart, een dag per week samen in de Health Hub Roden. Frank Huiting en Egbert Wiltens waren beschikbaar als aanjagers en voor ondersteuning en begeleiding. Hun verslag!
Betekenisvol oud worden: jij doet ertoe!
Studenten van de opleiding Sociaal Werk, Engineering, Service Medewerker Breed en Maatschappelijke Zorg van de roc Noorderpoort in Groningen werden uitgedaagd om zich te verdiepen in het vraagstuk ‘Hoe gaan we als maatschappij om met kwetsbare ouderen in 2030?’
Op woensdag 31 maart ging dit project ‘Ontwerp from scratch…’ gestart. De diversiteit van de studenten, hun onbevangenheid en hun oordeelloze blik waren dé noodzakelijke ingrediënten voor frisse ideeën en adviezen. Egbert Wiltens, van de Health Hub Roden en Frank Huiting, docent maatschappelijke zorg bij Noorderpoort in Groningen, hebben bij de invulling van het project ervoor gekozen om de talenten en vaardigheden van de studenten als uitgangspunt te nemen en niet de klassieke benadering waarbij het programma wordt afgestemd vanuit het niveau van opleiding. Daarnaast is ervoor gekozen om de inhoud van het programma vorm te geven op basis van de behoeften van de studenten.
Tijdens de 10 bijeenkomsten hebben de studenten zich verdiept in trends en ontwikkelingen in de samenleving, in positieve gezondheid en kwaliteit van leven. Door design thinking hebben de studenten persona’s ontwikkeld. Ze zijn vervolgens met professionals in de zorg en het basisonderwijs in gesprek gegaan om hun inzichten te delen. Verbazingwekkend was het om te zien dat de ideeën van de studenten aansloten bij de behoeften, wensen en ontwikkelingen vanuit de zorg en het onderwijs.
Eindpresentatie
De studenten gaven op 16 juni 2021 een eindpresentatie aan mensen van Leren is altijd, Noorderpoort en betrokken instellingen. Verbinding tussen (kwetsbare) ouderen in de wijk, bewoners en het onderwijs bleek de kernboodschap: een mini samenleving in de wijk. Over (kwetsbare) ouderen werd geconcludeerd dat ze mogelijk bereid zijn extra geld uit te geven voor een aangepaste woonvorm, open staan voor meer gemeenschappelijk wonen, bereid zijn om te verhuizen, behoefte hebben aan veiligheid, ontmoeting en voorzieningen, behoefte hebben aan woonvormen tussen thuis en het verpleeghuis en de behoefte hebben aan diversiteit en (cultuur)specifieke woonvormen. Om invulling te geven aan deze behoeften van ouderen, kwamen de studenten met het advies om kinderen van de basisschool met ouderen in de wijk te verbinden.
De toehoorders uitgedaagd
De toehoorders werden vervolgens door de studenten uitgedaagd te discussiëren over de volgende stellingen:
- In 2030 wonen alleen zwaar zorgbehoevenden in een zorginstelling;
- In 2030 wonen 80-plussers in een omgeving omringd door alle leeftijden;
- In 2030 kan iedereen, jong of oud, meedoen in de samenleving;
- In 2030 maken wij meer gebruik van de talenten van ouderen in onze samenleving;
- In 2030 maken wij meer gebruik van de talenten van jongeren in onze samenleving;
- In 2030 hebben wij een maatschappij waarbij iedereen belangeloos een steentje bijdraagt.
De bijeenkomst werd afgesloten met een uitnodiging: ‘Take us as we should be, make us capable of becoming what we can be’…
Niet alleen studenten doen nieuwe inzichten op
Bovenstaande quote was een van de bijvangsten van het project. Niet alleen de studenten hebben nieuwe inzichten opgedaan, ze hielden Egbert en Frank een spiegel voor. Het werd duidelijk dat de manier van het empoweren van de studenten en de openhartigheid hen een positief zelfbeeld gaf. De impact die gerealiseerd wordt door studenten, het verbreden van de studie, de lessen anders vormgeven, het inzetten van gedachtenexperimenten en het toekomstgericht bezig zijn gaf betekenis aan de studenten.
Kortom, de uitdaging is dat we ons meer richten op het benutten van ieders kwaliteiten en een lesprogramma aanbieden dat recht doet aan elk individu. Op deze manier betrokken we studenten actief bij het bestuderen van toekomstvraagstukken. Een van de studenten moest haar eigen inbreng en opgedane inzichten tijdens het project beoordelen. Ze schreef het volgende:
‘Ik geef mijzelf een voldoende, geen goed. Ik kwam hier met een instelling van ‘ik wil mijn stage-uren halen’, de rest boeide mij niet zoveel. Maar deze weken heb ik er anders over gedacht. Ik vind het heel interessant en leer er veel. Ik kom er met plezier en het gaat om een belangrijk doel wat we hebben. Ik vind het erg leuk om eraan te werken en het doel te behalen.’
