Veel organisaties voor verpleeghuiszorg en thuiszorg in Noord-Nederland hebben rollen en functies gecreëerd op het gebied van leren & ontwikkelen. De invullingen en benamingen blijken per organisatie te verschillen, maar meestal zien we drie niveaus: de begeleider van studenten in de handelingspraktijk, de leercoach en de adviseur of coördinator leren & ontwikkelen. Margo Oosterhof en Eva Kan – Rijpkema zijn trots op hoe Interzorg dit heeft ingericht. Zij vertellen er graag over.
‘Huis’ van functies en rollen
Margo Oosterhof
De verschillende functies op het gebied van leren & ontwikkelen bestaan nu ongeveer een jaar. Het kent meerdere niveaus. De dagelijkse begeleiding van studenten in de handelingspraktijk is bij heel veel medewerkers ondergebracht. Zij heten bij ons begeleiders. Zij verzorgen de dagelijkse begeleiding van bol-leerlingen en bbl-stagiaires. Leerdoelen, oefeningen doen, uitleggen en feedback geven; het is de taal van alledag tussen stagiaires en begeleiders.
De begeleiders en worden op hun beurt ondersteund door 35 leercoaches. Bij de meeste leercoaches is deze rol gekoppeld aan hun reguliere functie en beslaat het werk dat ermee gemoeid is een deel van hun tijdsbesteding. De organisatie heeft twee coördinatoren leren & ontwikkelen en tot slot, per locatie, een zorgmanager die verantwoordelijk is voor het scheppen van de benodigde voorwaarden, zoals het bieden van tijd en ruimte voor leren.
Margo
Interzorg voegt de daad bij het woord. Als we leren & ontwikkelen belangrijk vinden, dan moeten we er vooral in investeren. Interzorg faciliteert de leercoaches in tijd voor het bieden van optimale begeleiding in de leerprocessen die leerlingen en stagiaires doormaken. Het rendement hopen we terug te zien in het leerklimaat en in de motivatie en slagingskansen van de studenten, bol en bbl.
Stagiaire
De stagiaire is natuurlijk zelf verantwoordelijk voor zijn/haar eigen leerproces, maar wij bieden ondersteuning waar die nodig is. Zij of hij maakt een werkplan volgens de richtlijnen van de opleiding en deelt deze met de leercoach. Wij stimuleren stagiaires om zelf regie te nemen waardoor zij zo veel mogelijk zelf de noodzakelijke dingen regelen en plannen. Ook het treffen van de vereiste voorbereidingen, bijvoorbeeld voor tussen- en eindbeoordelingen, ligt bij de stagiaire. Deze aanpak stimuleert de zelfstandigheid en het besef van eigen verantwoordelijkheid.
Leercoach
De leercoach is verantwoordelijk voor de begeleiding van het leerproces van alle studenten, zowel mbo als hbo. Eva Kan is de leercoach van de locatie Anholt in Assen.
Eva Kan – Rijpkema
Ik wil graag dat de studenten bij ons een mooie leertijd doormaken. Om te beginnen door ze bij binnenkomst warm te ontvangen. Daarna begeleid ik het gehele leerproces van stagiaires, stimuleer dat zij hun opdrachten serieus maken, voer voortgangsgesprekken met ze en bewaak dat zij zich deugdelijk voorbereiden op hun toetsen en examen.
Interzorg heeft studenten, onder andere van alle drie de ROC’s die in Drenthe werkzaam zijn: Drenthe College, Noorderpoort en Alfa-college, maar ook van hbo-v-studenten. De leercoach is contactpersoon voor de docenten die de beroepspraktijkvorming (bpv) vanuit school begeleiden en is aanwezig bij de tussen- en eindevaluatiegesprekken die plaatsvinden in aanwezigheid van de bpv-docent.
Eva
Belangrijk vind ik ook dat ik er ben voor de begeleiders. Zij kloppen bij mij aan als er problemen zijn met stagiaires. Mijn ondersteuning kan bestaan uit feedback geven en suggesties aandragen. Ik zorg dat ik ruimschoots betrokken blijf bij de handelingspraktijk. Daardoor kan ik begeleiders en stagiaires het best van dienst zijn. Kortom: de rollen van leercoach en begeleider zijn niet los van elkaar te zien. Als hun onderlinge samenspel soepel verloopt, komt dat de groei van beide rollen ten goede.
Coördinator leren & ontwikkelen
Interzorg heeft twee coördinatoren leren & ontwikkelen.
Margo
Ik vind het een heel mooie baan. Interzorg vindt leren & ontwikkelen erg belangrijk en wil daar op allerlei manieren invulling aan geven. We hebben met de leercoaches een periodiek overleg en daarnaast verzorgen wij de deskundigheidsbevordering van de leercoaches. Dit bestaat onder meer uit sparren over leerprocessen, individuele coaching en zo nodig uit het aanbieden van scholing. De leercoaches weten ons prima te vinden voor de ondersteuning die zij nodig hebben. De coördinator zorgt voor het beleid op operationeel niveau en de manager leren & ontwikkeling neemt het tactisch en strategisch niveau voor haar rekening. En er is natuurlijk veel samenspraak tussen de zorgmanager en de leercoach over het leren & ontwikkelen in de locatie.
Zorgmanager
De zorgmanager is integraal verantwoordelijk voor de goede gang van zaken in de locatie. Als we dit vertalen naar leren & ontwikkelen dan gaat het vooral om de scheppende kracht van de manager: faciliteren en stimuleren. Onder die noemer beslist de zorgmanager over het aantal te plaatsen stagiaires en regelt hij of zij de bezetting van de rollen van leercoaches. Belangrijk is dat de stagiaires bij ons in de roosters boventallig zijn. Hoewel iedereen een rol heeft te spelen om het leerklimaat ontvankelijk en gezond te houden, voelt de zorgmanager hiervoor een sterke verantwoordelijkheid.
Coachen
Er zijn weinig woorden die zo vaak vallen als coachen. Wat verstaat Interzorg daaronder? Waaruit bestaat het coachen?
Eva
In mijn werk met en tussen begeleiders en stagiaires vind ik nabij zijn een belangrijke voorwaarde. Ik zorg dat ik de ze allemaal in de praktijk tref, want daar is ruimte voor training on the job door dingen goed uit te leggen en door feedback te geven op hun handelen. Coachen is voor mij vooral vragen stellen, veel vragen stellen, bijvoorbeeld met behulp van de GROW-methodiek (zie afbeelding). Daarmee stimuleer ik het denken van de medewerkers en verwacht ik hun oplossingsvaardigheid te vergroten.
Margo
De samenhang van de verschillende rollen en functies is goed gekozen. De leercoaches zijn nu een jaar aan de slag, samen met de begeleiders en de coördinatoren leren & ontwikkelen en de zorgmanagers. We zijn goed op weg, maar… veranderingen zullen altijd nodig blijven, in het belang van onze cliënten. De essentie daarvan is dat we mensen ondersteunen om hun eigen leven voort te zetten.
Dag Cees,
Mooi om te lezen hoe het leren binnen Interzorg trapsgewijs gefaciliteerd wordt. Het leren in de praktijk is belangrijk, omdat professionals daarmee aandacht krijgen voor dat waar ze tegen aan lopen in hun werk. Die aandacht voor en ‘het stilstaan bij’ raakt mij.
In het verlengde daarvan stel ik me zo voor dat het belangrijk is dat medewerkers professioneel leiderschap leren ontwikkelen. Dit vraagt reflectie op het eigen handelen, bewustwording van jezelf als professional in je vak, in de organisatie waar je werkt en de maatschappelijke context.
Hebben jullie daar ook aandacht voor? Ik zou er graag eens over van gedachten wisselen.
Warme groet, Sietske Jans-Kuperus
Begeleidingskundige MA, geregistreerd supervisor en register coach.
Dag Sietske
Dank voor je reactie.
Inderdaad, leren door en na reflecteren. Zie op deze website bijdragen over reflecteren. Artikel van Marie-José Geenen en mijn aanbeveling van haar boek (klein van formaat, maar o zo toegankelijk) de Reflectieve professional.
Verder op deze website veel bijdragen over het CanMEDS-raamwerk, waarin de elementen die jij noemt aan bod komen.
Hgr
Cees
Goede begeleiding en ondersteuning is erg belangrijk voor beginnende stagiaires. Ik kan mij voorstellen dat een begeleider een grote invloed heeft op de ontwikkeling en bijdraagt aan de groei van een leerling. In de praktijk leert men overigens het meest. https://beterlevenzorg.nl/begeleiding-breda