Nadat inmiddels heel wat (specialist ouderengeneeskunde, physician assistant, verpleegkundig specialist, GZ-psycholoog, psycholoog, geestelijk verzorger, huisarts) functies uit het behandelnetwerk rondom cliënten in de ouderenzorg de revue zijn gepasseerd spreken we nu met fysiotherapeut Anne ter Elst van het Heymanscentrum in Groningen over haar huidige werk en haar verwachtingen voor de toekomst van de ouderenzorg.
Fysiotherapeut Anne ter Elst
Fysiotherapie is een vast onderdeel van de zorg binnen het Heymanscentrum, net als ergotherapie en psychologie. Het grootste deel van het werk van Anne ter Elst bestaat uit revalidatie, vooral van mensen met een cerebrovasculaire aandoening (CVA) oftewel een beroerte. Ik help mensen om opnieuw te leren staan en lopen. We oefenen de zogenaamde transfers, van bed naar stoel of van stoel naar toilet, maar we werken ook aan conditiekrachttraining in de oefenzaal. En daarnaast geven we adviezen aan de verpleging en verzorging over hoe ze op een goede manier met mensen die een CVA hebben gehad om kunnen gaan. Bijvoorbeeld hoe je het beste de aangedane arm kunt hanteren bij het aankleden of omdraaien van cliënten.
De mensen die revalideren in het Heymanscentrum verblijven hier tijdelijk voor de duur van hun revalidatietraject. De duur van het traject varieert van 3 weken tot 8 maanden en is afhankelijk van de reden of indicatie van de opname. Hierbij kun je dus denken aan een CVA, maar ook een gebroken heup of arm na een val. Ook gaat het om mensen die bijvoorbeeld nog moeten aansterken na een ziekenhuisopname en nog niet naar huis kunnen. In de periode dat ze in het Heymanscentrum verblijven zijn ze elke dag bezig met hun revalidatie en daar is fysiotherapie een belangrijk onderdeel van.
Onderhoud
De overige 40% van haar tijd besteedt Anne aan fysiotherapie bij de cliënten die wonen in het Heymanscentrum. Zo’n twee keer per week komt ze bij hen om de beweegfunctie die ze hebben zo goed mogelijk te onderhouden en waar mogelijk te verbeteren. Dat betekent training en oefening voor de cliënten zodat ze zoveel mogelijk zelf kunnen blijven doen, maar ook hoe ze zo goed mogelijk de verzorging en de verpleging kunnen helpen door mee te bewegen bij de dagelijkse verzorging. En ook hier geeft ze adviezen aan de collega’s over het goed ondersteunen van de cliënten bij hun beweeglijkheid.
Neuroscholingscarrousel
Het structureel en praktisch trainen en informeren van het verplegend personeel rondom CVA-cliënten gebeurt in een carrouselvorm. Met de collega’s van logopedie, ergotherapie, maar ook die van de zorg, verzorgen we compacte lessen om in korte tijd hele afdelingen te scholen. Iedereen verzorgt een scholingsmodule op een middag en na een uur draai je naar een volgende module. Het zijn geen vrijwillige trainingsmomenten, iedereen wordt ingeroosterd.
Het is mooi dat we alle vormen van ondersteuning in huis hebben. Zo kunnen we rondom de cliënt heel goed samenwerken in het behandeltraject én in de verzorging van informatie naar de verplegende collega’s toe. Zijn er problemen met bijvoorbeeld de aangedane arm, dan kunnen wij als fysiotherapie in beweging komen. Gaat het om slikproblemen of afasie, dan springt de logopedist in en gaat het om zithouding of keuzes voor matrassen dan schakelen we de collega’s van ergotherapie in.
Vroeger hadden we ook een CVA-dagbehandelingsmogelijkheid. Om de mantelzorger te ontlasten, voor de ontmoeting met lotgenoten, maar tegelijk ook om mogelijkheden voor behandeling te bieden. Door een verandering in de financiële vergoedingen is dat alleen nog maar een dagopvang. Wel gezelligheid en lotgenoten, maar geen behandeling meer. Dat vind ik jammer.
Toekomst
Na revalidatie gaan mensen naar huis. Soms is de revalidatie nog niet helemaal afgerond. Dan zou het fijn zijn dat mensen thuis ook nog fysiotherapie of andere zorg kunnen voortzetten om tot een betere kwaliteit van leven te komen. Ik vind het jammer dat wij die eerstelijnszorg niet vanuit het Heymanscentrum kunnen leveren. Wij kennen de cliënt en de cliënt kent ons. Voor specifieke CVA- behandelingen zijn niet alle fysiotherapiepraktijken goed geoutilleerd, dus doorverwijzen is nog best lastig.
Verder merken we ook dat de financieringsstructuur ervoor zorgt dat mensen de aanvullende oefenzorg na afloop van het revalidatietraject niet altijd voortzetten. Ze hebben een indicatie voor het revalidatietraject, eenmaal thuis vallen ze onder de huisarts en hun eigen zorgverzekering. Wanneer je de eerste 10 of 20 behandelingen zelf moet betalen, voordat de verzekering dit overneemt, blijkt dat voor velen een hoge drempel te zijn. Ik zou voor dit soort situaties graag zien dat er een tijdelijk geldende tussenindicatie kan zijn, zodat het revalidatietraject ook buiten het Heymanscentrum goed voortgezet en netjes afgerond kan worden.
Samen wonen
Een groot deel van het verzorgingshuisgedeelte van het Heymanscentrum is inmiddels verpleeghuis geworden. De mensen die hier wonen hebben meer en zwaardere problemen dan de mensen die hier eerder woonden. Mijn zorg is dat we de mensen die niet slecht genoeg zijn voor verblijf in een verpleeghuis, maar die niet goed genoeg zijn om zelfstandig thuis te wonen, uit het oog verliezen. Het langer thuis wonen doet een groter beroep op de mantelzorgers. Dan zou het fijn zijn wanneer mensen met soortgelijke problematiek bij elkaar zouden kunnen wonen, zodat je een aantal zorgcomponenten kunt combineren. Deze gedachte vraagt om beschermde woonvormen, waar mensen zelfstandig wonen maar kunnen terugvallen op een nabije schil van voorzieningen.
Eigen ambitie
Ik ben fysiotherapeut geworden omdat ik mensen wil helpen. Verder ben ik zelf heel sportief, dus iets met sport en beweging lag voor de hand. Het werken hier in het Heymanscentrum vind ik heel fijn. Zowel door de goede samenwerking met andere disciplines als door het kunnen opbouwen van een goede band met de cliënten door de lange revalidatietrajecten. Binnenkort ben ik alweer 12,5 jaar in dienst bij Dignis. Of ik hier nog 12,5 jaar precies hetzelfde blijf doen weet ik niet hoor, lacht Anne. Het lijkt me ook wel leuk om psychologie te gaan studeren, zodat ik zowel lijf als geest nog beter begrijp en aan anderen kan uitleggen.
